Marksist İktisadın Güncel Eleştirilerinin Muhatapları Olarak İktisadi Akımlar
Murat Büyükyılmaz
Murat Büyükyılmaz
Marmara Üniversitesi, Uluslararası İktisat Bölümü
Tarihin her anında iktisadi alanın belirleyici bir konumunun olduğunu kabul etsek de kapitalist işleyişin krize girdiği dönemlerde, -özellikle kendisini kapitalizmin kapsamlı bir eleştirisi yoluyla ortaya koymuş olan marksizm açısından, iktisadi olgulara ve tartışmalara faklı bir hassasiyet ile yaklaşmak zorunlu bir hale gelmektedir. Kriz dönemleri kapitalizmin kendini yeniden ‘inşa’ ettiği dönemler olmaktadır. Ve marksist bir ‘siyasal iktisat eleştirisinin’ ‘sonuç alma’ olasılığı bu dönemlerde oldukça artmaktadır.
Kapitalizmin 2008 yılında içerisine sürüklendiği kriz, bu açıdan marksist iktisada önemli müdahale kanalları açmıştır. Tüm dünyada Kapital satışlarının artışından ‘Marks haklıydı!’ ifadelerinin farklı düzey ve anlamlarda kullanılmasına kadar birçok emareye rağmen, marksizm dışı müdahalelerin bu kanalları kapatma olasılığı oldukça yüksek.
Marksist iktisat, tam da Marx’ın yaptığı gibi, yıkıcı bir eleştiriyle kendini yeniden kurmak durumundadır.
Bu ön-çalışmada amaçlanan, mevcut iktisadi akımların, güncel iktisadi tartışmalarda edindikleri konumlar çerçevesinde eleştirilebilmesinin ön koşulu olarak, bu akımların kendi tarihselliklerinde anlaşılabilmesini sağlayabilmektir.
Edward Hallett Carr'ın tarihçiler için aşağıdaki satırlarda söylediği sözler bu çalışma kapsamında sergilenecek yaklaşımı özetlemektedir: “Tarihten ders çıkarmak hiç bir zaman tek yönlü bir süreç değildir. Geçmişin ışığında bugünü öğrenmek, aynı zamanda bugünün ışığında geçmişi öğrenmek demektir. Tarihin işlevi, geçmiş ve yaşanılan zaman hakkında daha sağlam bir anlayışı, bunların karşılıklı ilişkileri içinde, ilerletmektir.” (Tarih nedir?, s.124)
Kaynakça:
1. Andrey Vladimiroviç Anikin, Marx Öncesi Siyasal İktisat, Yazılama Yay., 2008
2. E. K. Hunt, İktisadi Düşünce Tarihi, Dost Kitabevi Yay.,2005
3. Vural Fuat Savaş, İktisadın Tarihi, Siyasal Kitabevi, 2000
